ქართლი არაბების შემოსვლამდე

არაბები ქართლში პირველად მეშვიდე საუკუნის ორმოციან წლებში გამოჩნდნენ, თუმცა მხოლოდ მარბიელი ლაშქრობით შემოიფარგლნენ. გაცილებით უფრო საფუძვლიანად ისინი 654 წელს გვესტუმრნენ, როცა დაცვის სიგელიც გაფორმდა.

მაშინ თბილისში სტეფანოზ მეორე იჯდა, ვისაც მეფის წოდება არ ჰქონდა და ერისმთავრის სტატუსით მართავდა ქართლ-კახეთს. ცნობისთვის, სამეფო ხელისუფლება 523 წელს გაუქმდა და ეს ირანელთა ხელით მოხდა. რაც შეეხება ერისმთავრის ინსტიტუტს, იგი გაძლიერებულმა აზნაურებმა შექმნეს და პირველად გუარამი დასვეს ერისმთავრად.

ქართლის ერისმთავრები არ იყვნენ დამოუკიდებელი სუვერენები. VI—VII საუკუნეებში ისინი სცნობდნენ ხან ბიზანტიის კეისრის, ხან ირანის შაჰის უზენაესობას, ხოლო VII—VIII საუკუნეებში — არაბთა ხალიფის ბატონობას, ყოველთვის, როდესაც საამისოდ ხელსაყრელი ვითარება იქმნებოდა ერისმთავრები ცდილობდნენ დამოუკიდებლობის მოპოვებას.

აი, სწორედ ასეთი ვითარება იყო ქართლში, როცა მისი საზღვარი არაბებმა გადალახეს. სხვადასხვა ჯურის დამპყრობლებისგან შევიწროებული ხალხისთვის, თავდაპირველად, ახალი მოთამაშის გამოჩენა შესაძლოა არც თუ ცუდი ყოფილიყო, რადგან დაცვის სიგელის ფარგლებში, არაბებმა უარი თქვეს საკუთარი აღმსარებლობის ძალადობრივი გზით გავრცელებაზე. გარდა ამისა, ისინი კისრულობდნენ ქართლის დაცვას სხვათა შემოსევებისგან და კაცმა რომ თქვას, საგადასახადო სისტემაც საკმაოდ ლოიალური ჩანდა. 

ის, თუ მერე როგორ განვითარდა მოვლენები, ცალკე საკითხია, მაგრამ აშკარაა, რომ არაბების პირველ შემოსვლას ქართლში არაფერი ტრაგიკული გამოუწვევია და ადგილობრივები მას საკმაოდ მშვიდად შეხვდნენ.

წუთისოფელი

თხზულება ქართულის მასწავლებლის ღირშესანიშნავი დავალებისთვის, სადაც იგი "განდეგილიდან" მწყემსი ქალის შეხედულებების გათვალისწინებას ითხოვს:

ილია ჭავჭავაძის პოემა "განდეგილი" მისმა ბევრმა თანამედროვემ შერაცხა ყველაზე ცუდ ნაწარმოებად, რაც კი ამ დიდი პიროვნების კალმიდან გამოსულა, ხსენებული ნამუშევრიდან სხვადასხვა აზრის გამოტანა შეიძლება, თუმცა ერთი კი აშკარაა, რომ მწყემსი ქალისა და ბერის დიალოგში მატერიალური და სულიერი სამყაროს ჭიდილი გვესახება.

მწყემსი ქალი ვერაფრით ხვდება, თუ როგორ შეიძლება ადამიანი შეელიოს ტკბილ წუთისოფელს და თუ შეელევა, ამით ღმერთს რა სიამოვნებას მიანიჭებს. მას უჩნდება კითხვა, რომ რადგან უფალმა ქვეყნიერება ასე ლამაზად მორთო, მაშ რატომ არ უნდა სწყინდეს თუ მისი ძე ამაზე უარს იტყვის:

"ვფიქრობდი: ნეტა მაშ რისთვის მორთო

ესე ლამაზად წუთის-სოფელი?

განა მისთვის , რომ ადამიანმა

შეაჩვენოს და აიღოს ხელი?"

ახალგაზრდა გოგონა ბერს უშუალოდ მიმართავს და იმით ინტერესდება, თუ როგორ სძლებს იგი ცხოვრებისგან მოშორებული. "არ გაგონდება, არც მამა, დედა, ან ძმა, ანუ და, ან სახლი, კარი?" - კითხულობს იგი. განდეგილის სენაკს შეფარებული მანამდეც ასკვნის, რომ ღმერთმა მიუტევოს, მაგრამ იგი წუთისოფელზე უარს ვერასდროს იტყვის.

ბერმა სტუმარს მიუგო, რომ ყველაზე ტკბილი ამქვეყნად სულის სისპეტაკეა, ხოლო სული თავის მხრივ წუთისოფლის ტყვეა, რომელიც მას ბორკილებად ადევს. თუ გავიაზრებთ, ამ სიტყვებში დიდი ჭეშმარიტება იკითხება. ცხოვრებაში ხშირადაა მომენტი, როდესაც რაიმე მანკიერისგან თავის დაღწევა გსურს და მოწადინება აშკარაა, თუმცა სწორედ მაშინ ჩნდება რაღაც, რაც ისევ ძველ მდინარეში შეგიყვანს. ილიას ნათქვამიც აქვს, რომ ცხოვრების ტალღა მეტად ძლიერია და ჩვეულებრივი კაცი მეტად სუსტი, რომ თან არ წაიყოლოს ამ ტალღამ. განდეგილს აღმოაჩნდა სულის სიმტკიცე, რაც ამქვეყნიური ცოდვებისგან თავის დასაღწევად გახლდათ საჭირო და როგორც ვხედავთ, მან ეს მოახერხა.

-¨მაშ ვინც ქვეყნად ვართ, ყველა წავწყდებით, ვეღარ დავიხსნით ვერაფრით სულსა?¨ - ეკითხება განდეგილის სიტყვებით ცოტა არ იყოს სასოწარკვეთილი გოგონა ბერს და პასუხად იღებს, რომ ხსნა ყველგან არის, ხოლო მან უბედურმა ასეთი გზა აირჩია. 

სიტყვა უბედურის თქმამ მწირი დიდ საგონებელში ჩააგდო, რადგან მას არ ეგონა, რომ სამდურავი წამოცდებოდა. ბერი საკუთარ თავს უსვამდა კითხვებს და შიშობდა, რომ გაუაზრებლად, შემოქმედი დაამუნათა. ზოგადად, ვთვლი, რომ ამქვეყნიური ცხოვრებისგან ბოლომდე დისტანცირება წარმოუდგენელია. ბერმა ეს შეძლო, მაგრამ როგორც კი, რაღაც კავშირი გაჩნდა მასსა და დანარჩენ სამყაროს შორის, მის ბაგეებს ეს მკრეხელობა დასცდა. 

ასეა თუ ისე, მწყემსი გოგონა და განდეგილი ცხოვრებას რადიკალურად განსხვავებულად უყურებდნენ, თუმცა მათ შორის ერთი გასაუბრებაც კი საკმარისი გამოდგა, რომ ბერის გონებაში თითქოს უკვე წარსულად ქცეული წუთისოფლის ძახილი გასმულიყო.

ფანჯარა 2022ში

 ბარსელონას ქართველი ქომაგები - 32 093 მოწონება

                                                                 33 107 გამომწერი

ბარსელონას ქართველი ქომაგები (mybarca.ge) - 9.1 ათასი წევრი

ბარსელონას ქართული ფანკლუბი - 7.0 ათასი წევრი

Premier League - Georgia  - 2107 მოწონება

                                              2141 გამომწერი

ლუარსაბ თათქარიძის დახასიათება

თხზულება ქართულის მასწავლებლის ღირშესანიშნავი დავალებისთვის სათაურით: "ლუარსაბ თათქარიძის დახასიათება"

ლუარსაბ თათქარიძე ქართულ ლიტერატურაში ერთ-ერთი ყველაზე სახასიათო პერსონაჟია, რომელშიც ილია ჭავჭავაძემ მეცხრამეტე საუკუნის თავად-აზნაურობის სახე გენიალურად ჩააქსოვა.

ლუარსაბის პიროვნებაში უმნიშვნელოვანესი როლი მის გარეგნობას ენიჭება. პატივსაცემი ღიპი, თურაშაულის ვაშლივით ლოყები, სამკეცად ჩამოსული ღაბაბი, კოტიტა და ბალნიანი ხელები, დამორილი, მსხვილი ფეხები, - აი, ასეთი გახლდათ კახელი თავადი და  აგერ უკვე 150 წელზე მეტია, რაც მსგავსი ჰაბიტუსის მქონე ადამიანებს ლუარსაბს უხმობენ ხოლმე. თათქარიძის პორტრეტი იმდენად რეალური გახლდათ, რომ ბევრს შეიძლება ისტორიული ფიგურაც  ეგონოს და ვერც წარმოიდგინოს, ამ ადამიანს მხოლოდ ფურცლებზე თუ უარსებია.

ილიას მოსაზრებით, მაშინ, როდესაც ადამიანის ხორცი სრულ განცხრომაშია, მაშინ მისი სული ჭლექდება, ხოლო როცა სული ყვავის - ხორცი დნება. ლუარსაბთან მიმართებაში, ცხადია, საქმე პირველ შემთხვევასთან გვაქვს. ამ ადამიანის მთელ საფიქრალს გუშინდელი, დღევანდელი და ხვალინდელი სადილ-ვახშამი წარმოადგენდა, რასაც სულიერებასთან საერთო არაფერი აქვს. რა თქმა უნდა, ეს იმოქმედებდა ლუარსაბის ინტელექტზეც და სწორედ ამიტომ გახლდათ, რომ იგი ლამის პირუტყვის დონემდე იყო დასული.

ცალკე საკითხია თათქარიძის შეხედულებანი განათლების შესახებ. მას მიაჩნდა, რომ ქართველი ხალხის საქმე მას შემდეგ წავიდა უკან, რაც ქვეყანაში სკოლები შემოვიდა. ლუარსაბი თვითონაც უსწავლელი იყო, მაგრამ ამით ამაყობდა კიდეც და იკვეხნიდა - მე თუ წიგნი არ ვიცი, კაცი აღარ ვარ, ქუდი არა მხურავს, განაო, თუმცა ეს ღრმადპატივცემული პიროვნება ვერ ხვდებოდა, რომ თავისით ცხოვრებაში არაფრისთვის მიეღწია. ის კარმიდამო და სიმდიდრე, რომლითაც ლუარსაბი საზრდოობდა, წინაპრებისგან ჰქონდა მიღებული და თავად წვლილი მხოლოდ მის გაპარტახებაში თუ შეეტანა. ისე კი, კაცმა რომ თქვას, სასმელ-საჭმელი თათქარიძეს თავის დღეში არ მოაკლდებოდა და სხვაფრივ რაიმის გაუმჯობესებაზე კი აბა რაღატომ უნდა ეფიქრა?!

„კაცია ადამიანის“ მთავარი პერსონაჟი დანანებით იხსენებდა ძველ დროს და იმ ხანას ნატრობდა, როცა ნამდვილი ვაჟკაცები კარგი ცხენით, კარგი თოფითა და მარჯვე მკლავით გამოირჩეოდნენ. ეს ფაქტი გვარიანად ღიმილისმომგვრელია, რადგან მკითხველი დიდებულად ხვდება, რომ რამდენიმე საუკუნის წინაც, ლუარსაბი ისეთივე უქნარა იქნებოდა, როგორიც თავის თანამედროვეობაში გახლდათ. ხაზი იმაზეცაა გასასმელი, რომ თავადი ვერც ამ თემაში სვამდა სწორ აქცენტებს და იმის ნაცვლად, პრობლემა ხალხის დაბეჩავებაში ეძებნა, დროის ცვლილებას აბრალებდა ყველაფერს.

ზემოთ კარ-მიდამო ვახსენეთ და მოდი, კიდევ ერთხელ გადავხედოთ ლუარსაბის საკუთრებაში არსებულ ნაგებობებს: ქვითკირის ორსართულიანი სახლი, რომელიც ხელის შევლებას სასიცოცხლოდ საჭიროებდა; გვერდზე გადახრილი ჩალური, უბადრუკი სასიმინდე, ფრთამოტეხილი ბატის მსგავსი საბრძელი; ამ ყველაფერს კი გარს ტყრუშული ღობე და ჭიშკარი ევლოდნენ, თუმცა ორივე მათგანს სული კბილით ეჭირა და ისეთი პირი უჩანდა, დღე-დღეზე წაიქცეოდა. მშვენიერი გახლდათ თათქარიძის სახლის ინტერიერიც, სადაც თვალს ჩაცვენილაგურებიან იატაკსა და მინის მაგივრად, შიგნით ფურცელჩასმულ ფანჯარას მოკრავდით.

ამ გულსაკლავ სანახაობას ლუარსაბი ყოველ ცისმარე დღეს უცქერდა, მაგრამ მუდმივად კუჭის ამოყორვაზე ჩაფიქრებულს თვალზე ბინდი ჰქონდა გადაკრული და არც რომელიმე პრობლემის გადაჭრას აპირებდა. ანდა, რას უნდა მოელოდე კაცისგან, ვისაც ხორაგიც ბევრი აქვს და თავზე ჭერიც, მაგრამ სტუმრის მოსვლას მხოლოდ იმიტომ უფრთხის, რომ ტანზე ჩაცმა მოუწევს და ერთ სიკვდილს გაათავებს.

საბოლოო ჯამში, ლუარსაბ თათქარიძე ქართული მენტალობის განუყოფელ ნაწილად იქცა და მისი მსგავსნი დღესაც მრავლად არიან, ამიტომ, ვისურვოთ, რომ იქნებ მომავალში მაინც, შევძლოთ ჩვენს საკუთარ თავებში ლუარსაბის დამარცხება, რაც პიროვნული განვითარებისკენ უდიდესი ნაბიჯი იქნება.

"პასუხის პასუხი" - ანალიზი

ილია ჭავჭავაძის ლექსის "პასუხის პასუხი" ანალიზი ქართულის მასწავლებლის დავალებისთვის, სათაურით: "პასუხის პასუხი - ანალიზი":

"პასუხის პასუხი" არის ილია ჭავჭავაძის მორიგი გალაშქრება მეცხრამეტე საუკუნის მეორე ნახევრის ქართულ არისტოკრატიაზე, რომელიც დაცლილი იყო ყოველგვარი პროგრესული იდეებისაგან. ლიბერალური ფრთის ლიდერმა წინა თაობა სარკეში ჩაახედა და ნათლად დაანახა, თუ რა ჭაობში იძირებოდნენ ისინი. მაგრამ, როდის იყო, ქართველ კაცს კრიტიკა ნორმალურად მიეღო?! სწორედ ამან განაპირობა ორი გენერაციის ერთმანეთთან დატაკება საგაზეთო ფურცლებზე.

რაც შეეხება ხსენებულ ლექსს, მგოსანი მას აგრესიული ტონით იწყებს და პირდაპირ ამუნათებს თავის მოქიშპეთ. ილიამ თავიდანვე გაუსვა ხაზი რუსეთის იმპერიის სამსახურში მიღებულ იმ ჩინ-მედლებს, რომლითაც გრიგოლ ორბელიანი და ძმანი მისნი დიდხანს იწონებდნენ თავს. ჭავჭავაძე წერს, რომ რუსეთთან შეხება მისი თაობის წევრებსაც ჰქონიათ, თუმცა მათ ეს მხოლოდ განათლების მისაღებად გამოიყენეს და თავიანთი წინამორბედებისგან განსხვავებით, საკუთარი პრინციპები არ გაყიდეს.

თაობათა დაპირისპირების ჟამს რელიგიას ყოველთვის დიდი მნიშვნელობა ეკისრებოდა. ასაკით უფროსები ყოველთვის უკიჟინებენ თავიანთზე უმცროსებს, რომ მათ ღვთის გზას გადაუხვიეს და სატანას შეეკვრნენ (ზოგადად, სიტყვა სატანის გამოყენება მათ ძალიან უყვართ). მსგავსი რამ მოხდა ამ შემთხვევაშიც, რადგან ილია ჭარმაგ წარჩინებულთ შემდეგ რამეს ეკითხება "იმით თამამობთ, რომ ბეზღით გვწამობ ურჯულოებას, ღვთის უარყოფას?"

ჭავჭავაძემ კიდევ ერთხელ შეუტია საპირისპირო ფრთას და პირდაპირ თქვა, რომ მათ მზაკვრობის, თვალთმაქცობისა და ყოველგვარი უკუღმართის ღმერთის სჯერათ ახალგაზრდებს კი ტანჯულ-ჩაგრულთა უფლის რწმენა აქვთ.

თერგდალეულთა ლიდერი ეხება ქართული ენის საკითხსაც და მის დაკნინებაში ღიად ადანაშაულებს წინა თაობას. ილია გაბრაზებით აღნიშნავს, რომ "მამებს" ქართულად მეტყველება სამარცხვინოდ მიაჩნდათ და გინდ შინ, გინდ გარეთ გმობდნენ მშობლიურ ენას. 

ენის აღორძინების მისია ახალგაზრდებმა იკისრეს. უფროსებისაგან გმობილმა შვება ახალ თაობაში ჰპოვა და როგორც ლექსში ვკითხულობთ, მას უკვე საფრთხე აღარ ემუქრებოდა. ჭავჭავაძემ იცოდა, რომ ქართული ენა კვლავ დაბრუნდება თავის სიმაღლეზე, თუმცა მისთვის ზიანის მიმყენებელთ ისტორია საკადრის პასუხს მიაგებდა, რაც, ზუსტი წინასწარმეტყველება აღმოჩნდა.

პასუხის პასუხი პოეტმა "ვეფხისტყაოსნის" აფორიზმით დაასრულა და კიდევ ერთხელ მიუთითა უფროს თაობას თავის მანკიერებაზე. საბოლოო ჯამში, მამებისა და შვილების ომში ეს გადამწყვეტი შეტაკება გამოდგა, საიდანაც უკვე გამოჩნდა, რომ თანდათანობით, ახალგაზრდები წინა პლანზე გადმოდიოდნენ და წინა თაობას მათთვის ადგილი უნდა დაეთმო.

პატრიოტული მოტივი ილია ჭავჭავაძის შემოქმედებაში

ესე ქართულის მასწავლებლის ღირშესანიშნავი დავალებით, სათაურით: "პატრიოტული მოტივები ილია ჭავჭავაძის შემოქმედებაში"

პატრიოტიზმი და ილია ჭავჭავაძის შემოქმედება ფაქტობრივად იდენტური ცნებებია. შეუძლებელია, ილიას რომელიმე ნაწარმოები წაიკითხო და ვერ ამოიკითხო კავშირი მის თითოუელ სიტყვასა და სამშობლოს სიყვარულს შორის. სწორედ ამის გამო იქცა იგი ერის მამად და ყველა ადამიანისთვის მისაბაძ პიროვნებად.

"მე თქვენ გაღვიძებთ მძინარე ქართველნო, თქვენ კი მეორე გვერდზე ტრიალდებით და მაგინებთ." - ამ ერთ ფრაზაში ჩანს ჭავჭავაძის მთელი გულისტკივილი. ის თავისი შეგნებული ცხოვრების ყველა წამის განმავლობაში ცდილობდა, რომ თვალებზებინდგადაკრული თანამემამულეები გამოეფხიზლებინა და ისინი თავისუფლებისთვის ბრძოლაში ჩაერთო, თუმცა ამის გამო მას ბევრი ტალახი მოხვდა,

საბედნიეროდ, ილიას ქმედებებმა ნაყოფი მაინც გამოიღო და მისი გარდაცვალებიდან ათიოდე წელიწადში საქართველომ დამოუკიდებლობა მოიპოვა. ნიშანდობლივია, რომ 1918 წლის 26 მაისს, დამოუკიდებლობის გამოცხადების შემდეგ, ხალხის მასა მთაწმინდისკენ დაიძრა. ერთ-ერთმა სოციალ-დემოკრატმა, ვლასა მგელაძემ კი დიდი მოაზროვნის საფლავში ჩასძახა: "გიხაროდენ დიდო ილია, შენი ოცნება აღსრულდა!" 70 წლის შემდეგ, როცა საქართველო უკვე საბჭოური ტირანიისგან თავდაღწევას ცდილობდა, ერთ-ერთ დისიდენტურ ორგანიზაციასაც "ილია ჭავჭავაძის საზოგადოება" ეწოდა. ამით იმის თქმა მსურს, რომ ბოლო 200 წლის მანძილზე, ქართველი ერის თავისუფლება და ილია ჭავჭავაძე ერთმანეთთან მტკიცედაა გადაჯაჭვული.

რაც შეეხება შემოქმედებას, ჩემი აზრით, ყველაზე კარგად საზოგადო მოღვაწის პატრიოტიზმი ეპოქალურ ნაწარმოებში "კაცია-ადამიანი" გამოიხატა. რა თქმა უნდა, ირონიულად ჟღერს ამის თქმა იმ ნაწარმოებზე, სადაც იმდროინდელ ქართველობას ავტორი კრიტიკის ქარცეცხლში ატარებს, თუმცა ამ კითხვის ნიშანს ილია თავადვე აქრობს ეპიგრაფით: "მოყვარეს პირში უძრახე მტერს პირს უკანაო."

"მგზავრის წერილებში" ჩანს, რომ ჭავჭავაძის ერთადერთი საფიქრალი რუსეთიდან სახლში დაბრუნების დროს ის იყო, თუ როგორ უნდა დახმარებოდა თავის სამშობლოს. "როგორ შევეყრები მე ჩემს ქვეყანას და როგორ შემეყრება იგი მე," - მხოლოდ ამაზე დარდობდა ილია და მან თავისი ვალი პირნათლად შეასრულა.

საბოლოო ჯამში, ვიტყოდი, რომ სანამ თავისუფლების სურვილი ერთ ქართველში მაინც იარსებებს, მანამდე იქნება ილია ჭავჭავაძის შემოქმედება და ზოგადად, მისი იდეები აქტუალური. ასე რომ, გამოფხიზლდი ერო! 

პოეზიის დანიშნულება

ესე ქართულის მასწავლებლის ღირშესანიშნავი დავალებისთვის სათაურით "პოეზიის დანიშნულება"

ყველა პოეტის დანიშნულებად იმას ვთვლი, რომ მას საკუთარი ერის მაჯისცემაზე უნდა ედოს ხელი. ისტორიას არ შემორჩენიან ისეთი მგოსნები ვინც საკუთარი ხალხის წინააღმდეგ წასულა და ეს შემთხვევითი სულაც არაა.

ქართულ ლიტერატურას ბოლო საუკუნეების მანძილზე დაეკისრა მეტად მნიშვნელოვანი პასუხისმგებლობა - გაეხმოვანებინა საზოგადოების სატკივარი. მაშინ, როცა სახელმწიფოებრიობის ცნება გამქრალი იყო და მტერი ყოველივე ეროვნულის ჩანასახშივე ჩაკვლას ცდილობდა, პოეტებს ხანდახან შეფარულად, ხანდახან კი პირდაპირ უნდა გამოეხატათ პროტესტი არსებული სისტემის წინააღმდეგ და საბედნიეროდ, ისინი ამას აკეთებდნენ კიდეც.

ქართველ პოეტს არასდროს ჰქონია იმის ფუფუნება, რომ გამუდმებით ეწერა ბუნების ლანდშაფტებსა თუ თავის გულისნადებზე. გარეშე თვალისთვის ადვილად შესამჩნევია, რომ მკითხველსაც უფრო მგზნებარე, სამშობლოს სიყვარულით აღტკინებული, თუნდაც ოდნავ პათეტიკური ლექსები უფრო იზიდავს, ვიდრე მელანქოლიურ-სასოწარკვეთილი (ესეც კენჭი რომანტიკოსთა ბოსტანში), რაც ასევე ლოგიკურია, ისევ და ისევ ჩვენი წარსულის გამო.

ოცდამეერთე საუკუნის ქართული პოეზიისკენ რომ ინტერესი მინავლებულია, მარტივი შესამჩნევია. ამის მთავარ მიზეზად კი ისევ უახლოეს ისტორიაში მოვძებნიდი. ამჟამად აღარ არსებობს პროტესტის ქარაგმულად გამოხატვის აუცილებლობა და ყველას ხმამაღლა შეუძლია, საკუთარი მოსაზრება დააფიქსიროს, ჩვენი სამოქალაქო ცხოვრება მხოლოდ სტროფებიდან აღარ გამოსჭვივის, რამაც ყველაფერი შეცვალა.

მიუხედავად იმისა, რომ მე მწერალთა ფლანგზე ვდგავარ და მელექსეების შემოქმედებისადმი დიდი თაყვანისცემით არ გამოვირჩევი, ეჭვგარეშეა, რომ პოეტებს ყოველთვის მნიშვნელოვანი პასუხისმგებლობები ჰქონდათ აღებული და ეს ასეც უნდა გაგრძელდეს.