თავისუფალი თემა ქართველი მწერლების შესახებ ქართულის მასწავლებლის ღირშესანიშნავი დავალებისთვის, სათაურით: "ლიტერატურული სალონი":
ადამიანებს იმქვეყნიურ ცხოვრებაზე ძალიან ბუნდოვანი წარმოდგენა აქვთ. ზოგს ჰგონია, რომ გარდაცვალების შემდეგ არც არაფერი ხდება, ზოგს გზაგასაყარი აქვს წარმოდგენილი, რომლის ერთ მხარესაც ქვაბებში ცხელი წყალი თუხთუხებს, მეორე მხარეს კი ტრიალი მინდორია გადაჭიმული, თავზე გადაჭიმული ცისარტყელით.
ჩვენ ალბათ ვერასდროს გავიგებთ, თუ რომელია სიმართლე, მაგრამ ის კი ვიცით, თუ რა ბედი ელით მწერლებს, ადამიანებს, ვინც არც ცისა არიან და არც მიწისა.
მიცვალებული მწერლები ერთ დაფეხვილ ბიბლიოთეკაში ხვდებიან, რომელიც წაუკითხავი წიგნებითაა გაძეძგილილი. მოგეხსენებათ, რომ წაუკითხავი წიგნები ლიტერატურმცოდნეობის ყველაზე დიდი ქომაგია. ამ ბიბლიოთეკაშიც მხოლოდ ისეთი ნამუშევრები დევს, რასაც რიგითი მკითხველი არასდროს მიაქცევს ყურადღებას და სამარადჟამოდ შერჩება თაროს ისე, რომ ერთხელაც არ გადაშლიან.
ბუნებრივია, დაწესებულებას უამრავი დანაყოფი აქვს, სადაც მწერლები მოცალეობის ჟამს( და კაცმა რომ თქვას, მათთვის ყველა ჟამი მოცალეობისაა) ბაასობენ ერთმანეთთან.
ერთ-ერთ ასეთ განყოფილებაში ქართველი მკითხველისთვის საყვარელ ადამიანებს მოუყრიათ. გემოვნებათა სიჭრელე აქაც შეიმჩნევა და ამიტომაა, რომ ერთმანეთის გვერდით ისეთ მწერლებს მოკრავთ თვალს, ვისაც თითქოს საერთო არც უნდა ჰქონდეთ.
ერთობ საინტერესოა ჟიულ ვერნის შემთხვევა. სამეცნიერო ფანტასტიკის ერთ-ერთი ფუძემდებელი უკვე 105 წელია ამ ბიბლიოთეკაში იმყოფება და ეს დრო საკმარისი გამოდგა, რათა წმინდა ქართულით ამეტყველებულიყო. მიუხედავად იმისა, რომ ბოლო წლებში მისი პოპულარობა იბერიაში საგრძნობლადაა დაცემული, წარსული დიდების კვალი ჟიულს კარგად ახსოვს, ამიტომაც არ მიუვიწყებია მისთვის მეტად ძვირფასი ალაგი.
უცხოელებიდან საპატიო ადგილასაა წამოჭიმული წამოჭიმული ფიოდორ დოსტოევსკი. პატივცემული თეოდორის იქ მოხვედრიდან აგერ 139 წელია გასული, თუმცა იგი ჯერ კიდევ ვერ მიმხვდარა, რატომ გაანაწილეს ქართველების ფავორიტ ნაწილში. ადამიანი, ვისაც რუსი ერის რჩეულობის სწამდა და მკვეთრად აჟღერებდა იმ მოსაზრებებს, რის გამოც ახლა წილხვედრის შვილებს ბარეორიც ჰყავთ მოძულებული. მიუხედავად ამისა, "ძმები კარამაზოვების" გაპაპსავების შემდგომ, დოსტომ მყარად მოიკიდა ფეხი ამ განყოფილებაში.
თქვენ თუ გგონიათ, მხოლოდ ამით ამოიწურება ქართველთა მიერ მოწონებული მწერლების სია, მწარედაც ცდებით! უცხოელი "კლასიკოსებიდან" აქ ალექსანდრე დიუმაც შემოივლის ხოლმე (თავისი ვაჟითურთ, რომელსაც ეს პატივი მხოლოდ მამასთან სახელ-გვარის დამთხვევის გამო ერგო), სახედამწვარი ვიქტორ ჰიუგოც და კიდევ ბევრი. ძირითადად, ფრანგები და რუსები. რატომღაც, ქართველმა მკითხველმა დიდწილად ეს ორი შეიყვარა. ახალგაზრდების მატებასთან ერთად ამერიკული სკოლაც წამოიჩიტა, თუმცა მათ ხსენებულ ორს ჯერ კიდევ ვერ მივუყენებთ.
აღნიშნულ განყოფილებაში ფეხი არ მიედგმება ათიოდე წლის მისულ ჟოზე სარამაგუს, ვინც მიუხედავად იმისა, რომ ნობელიანტია და საინტერესო წიგნებიც აქვს დაწერილი, ქართველებს მაინც არ უყვართ. არ უყვართ იმიტომ, რომ ხსენებული ნობელი ცხვირწინ ააცალა თავად ქართველს და ამ პატარა ერს ისტორიაში პირველი ნობელიანტის ყოლის შანსიც წაართვა. აფსუს, ჟოზე, ვერ დაგემართა კარგი ამბავი.
ბუნებრივია, ბიბლიოთეკის ამ ნაწილში მაინც ქართველი მწერლები ჭარბობენ. ქართველს ქართველი ყველაზე მეტად უყვარს. უყვარს, მაგრამ მაინც ივიწყებს. საყვარელ ხალხს თუ ჩამოათვლევინებენ, თანამემამულეს არ იტყვის, ან ბოლოს იტყვის. მაგრამ ამით რა? ნამდვილ სიყვარულს აფიშირება სულაც არ სჭირდება.
ახლა წესით ისიც უნდა გაინტერესებდეს, თუ რაზე ლაპარაკობს ამდენი მოაზროვნე თავი. პასუხი მარტივია: იმაზე, რაც მათ, ამ ჭრელ საზოგადოებას, აერთიანებთ - ქართველ ხალხზე. უკვირთ თუ რა სჭირს ამ ხალხს, წლიდან წლამდე დაჩლუნგებისკენ რატომ მიდის, შემობრუნების წინაპირობა თუ ჩანს და საერთოდ, ეშველებათ თუ არა რამე.
ალბათ, ამდენწლოვან ფიქრში მათ თავიანთი მოსაზრებებიც ჩამოუყალიბდათ და ვინ იცის, იქნებ გამოსავალსაც მიაგნეს, მაგრამ აქამდე ხმის მოწვდენას ვერ ახერხებენ. სწორედ ამიტომ, იქნებ შენ დაფიქრდე, მკითხველო, და რამე შეცვალო, თორემ ზეციურ ბიბლიოთეკაში ძალიან ნერვიულობენ.
